پرسش :

آیا تعریفی برای زمان وجود دارد؟ آیا بشر می تواند زمان را (خود) کنترل کند؟

پاسخ :
یكى از مسائل مهم فلسفى كه مورد توجه و اختلاف فلاسفه است، مسئلۀ زمان است که نظریات مختلفی درباره آن مطرح است، مشاهیر فلاسفه می گویند: زمان مقدار حركت است و موجودى است غیر قارالوجود و متقوم به حركت و حركت حامل آن است. ملاصدرا می گوید: زمان میزان حركت و مقیاس متحركات است «من حیث هى متحركات» ایشان در اثبات زمان روش طبیعى را برگزیده است كه علماى طبیعى از روش مشاهده در اثبات مسائل استفاده مى‏كنند. ملاصدرا همان برهان معمول را در اثبات زمان آورده است كه دو متحرك از مبدأ معین به سوى مقصد معین حركت مى‏كنند و یكى زودتر به مقصد معلوم و مشخص مى‏رسد و یكى دیرتر. اما بحث دیگر این است که آیا بشر می تواند زمان را تحت اختیار خود بگیرد و آن را کنترل کند؟
زمان یکی از ارزشمندترین سرمایه هر فرد است و در واقع سرمایه ای برگشت ناپذیر در اختیار انسان است که غیر قابل خریداری و غیر قابل تولید و بازیافت است. این سرمایۀ عظیم خدادادی همان گونه که حضرت علی (ع) فرمودند با سرعتی مانند ابر به پیش می رود و در صورتی می تواند به نحو احسن برای انسان مفید باشد که با مدیریت صحیح به کنترل درآید. الک مکنـــــزی در کتاب "مدیریت بهره وری از زمان" کنتــــرل را چنین تعریف می کند: کنترل زمان بدین معنا است که قصور در عدم بهره گیری کافی از زمان متوجه خود شخص است نه سایر افراد. از این رو باید با همه توان کوشید تا عادات جا افتاده را ترک کرد و باید بر کشش های منفی طبیعت انسانی چیره شد تا از فرصت ها بهترین بهره ها را برد.

منبع: http://farsi.islamquest.net